Wiosna pod znakiem przymrozków - jak chronić rośliny?

Wiosna to czas intensywnego wzrostu i sadzenia, ale też nieprzewidywalnej pogody. Wiosenne przymrozki mogą poważnie uszkodzić młode rośliny, zwłaszcza świeżo posadzone sadzonki roślin ozdobnych i sadzonki drzewek owocowych. Nawet niewielki spadek temperatury poniżej zera może zahamować wzrost lub całkowicie zniszczyć delikatne pędy i liście. Dobrym rozwiązaniem do ochrony roślin jest agrowłóknina, którą okrywa się nadziemne części roślin na noc. Rośliny doniczkowe najlepiej na czas chłodów przenieść w osłonięte miejsce. Dodatkową ochronę zapewniają kopczyki z ziemi, kory lub trocin wokół podstawy roślin, które izolują system korzeniowy od zimna. Odpowiednie zabezpieczenie roślin przed przymrozkami to prosty sposób na uniknięcie strat i zapewnienie roślinom dobrego startu na resztę sezonu.
Jakie rośliny wymagają okrywania przed przymrozkami?
Wczesna wiosna potrafi być kapryśna – ciepłe dni często przeplatają się z nocnymi spadkami temperatury. Choć sezon ogrodniczy już trwa, przymrozki mogą poważnie zaszkodzić roślinom, zwłaszcza tym młodym i wrażliwym. Aby uniknąć strat, warto wiedzieć, które gatunki wymagają zabezpieczenia. Dotyczy to zarówno roślin ozdobnych, jak i użytkowych – szczególnie narażone są sadzonki drzewek owocowych i sadzonki roślin ozdobnych, które łatwo ulegają uszkodzeniom mrozowym.
Rośliny ozdobne wrażliwe na przymrozki
- Rośliny balkonowe i tarasowe: pelargonie, surfinie, fuksje, begonie, lobelie, werbeny,
- Byliny wczesnowiosenne: funkie (hosty), piwonie, liliowce, rudbekie, dzwonki,
- Egzoty i gatunki południowe: kanny, dalie, mieczyki – wymagają szczególnej ochrony lub wykopywania
Młode sadzonki roślin ozdobnych
Wszystkie niedawno posadzone rośliny ozdobne są szczególnie narażone na wiosenne przymrozki, ponieważ ich system korzeniowy nie jest jeszcze dobrze rozwinięty i nie zdążył się w pełni zaadaptować do nowych warunków glebowych. Młode rośliny są bardziej wrażliwe na wahania temperatury, a ich tkanki mniej odporne na uszkodzenia spowodowane chłodem. Z tego powodu wymagają one szczególnej uwagi i odpowiedniego zabezpieczenia na czas ochłodzeń.
Sadzonki drzewek owocowych
- Gatunki wcześnie kwitnące: brzoskwinie, morele, czereśnie, wiśnie,
- Młode sadzonki jabłoni, grusz i śliw: zwłaszcza w pierwszych 2–3 latach po posadzeniu,
- Rośliny jagodowe: borówka amerykańska, maliny, porzeczki.
Rośliny doniczkowe wyniesione na zewnątrz
Cytrusy, oliwki, oleandry, bugenwille, a nawet niektóre zimozielone krzewy w donicach, np. bukszpany i laurowiśnie, są wrażliwe na przemarznięcie korzeni.
Przy jakiej temperaturze okrywać rośliny wiosną?
Rośliny wiosną warto okrywać, gdy prognozowana temperatura nocą spada do około 0°C lub niżej. Warto reagować z wyprzedzeniem – okrycia należy rozłożyć jeszcze przed zapadnięciem zmroku, gdy rośliny są nagrzane po słonecznym dniu. Nawet niewielki przymrozek może zahamować wzrost lub zniszczyć młode sadzonki roślin ozdobnych i sadzonki drzewek owocowych.
W praktyce przyjmuje się, że:
- +2°C do 0°C: już może dojść do uszkodzenia delikatnych kwiatów, pąków i młodych liści - szczególnie u roślin wrażliwych, np. moreli, brzoskwiń, sadzonek hortensji,
- 0°C do -2°C: zagrożenie dla większości młodych roślin, sadzonek i bylin,
- poniżej -2°C: ryzyko znacznych strat, uszkodzenia tkanek, a nawet całkowitego przemarznięcia roślin.
Jak zabezpieczyć drzewka przed wiosennymi przymrozkami?
Wiosenne przymrozki mogą być szczególnie groźne dla młodych drzewek owocowych i ozdobnych, zwłaszcza tych, które rozpoczęły już wegetację lub wypuściły pąki. Aby uniknąć uszkodzeń, warto zastosować kilka prostych, ale skutecznych metod ochrony.
- Kaptury ochronne z agrowłókniny: łatwe w użyciu, idealne do osłony koron młodych drzewek; chronią pąki i liście przed zimnem,
- Owijanie koron i pni agrowłókniną lub matami słomianymi: skuteczne w przypadku większych drzewek - izolują przed utratą ciepła,
- Usypywanie kopczyków z ziemi, kory lub trocin: zabezpiecza system korzeniowy i dolną część pnia przed przemarznięciem,
- Przenoszenie drzewek w donicach w osłonięte miejsce: jeśli to możliwe, warto schować młode rośliny np. do nieogrzewanej szklarni lub garażu,
- Podlewanie wieczorem przed spodziewanym przymrozkiem: zwiększa wilgotność powietrza, co może ograniczyć spadki temperatury przy gruncie,
- Stosowanie świec ogrodowych lub niewielkich źródeł ciepła w sadach: głównie na plantacjach i w uprawach towarowych.