Jarząb

Jarząb - wymagania, uprawa, pielęgnacja

Jarzęby należą do rodziny różowatych i obejmują liczne gatunki, które dość powszechnie występują na terenie całej Eurazji i w Ameryce Północnej. Najczęściej w Polsce spotkać można jarząb pospolity, jarząb szwedzki, jarząb brekinia, jarząb sudecki, jarząb mączny, jarząb karpacki oraz jarząb grecki.

Z punktu widzenia ogrodniczego, jarząb bardzo łatwo się krzyżuje tworząc mieszańce: np. z głogiem, aronią, nieszpułką, dzięki czemu powstają rośliny wydające owoce smaczne i o wysokiej wartości kulinarnej. Na przykład popularny jarząb 'Granatnaja' jest krzyżówką jarzębu i głogu, a wydaje owoce słodko-kwaśne, pozbawione goryczki, o ciemnogranatowej jak winogrona skórce i żółtym miąższu.

Jarzęby są wdzięcznymi roślinami do nasadzeń, ponieważ mają dość niskie wymagania: nieźle znoszą suszę, są całkowicie mrozoodporne, mogą być uprawiane w trudnych warunkach. Jeśli chcemy zaprosić jarząb do swojego ogrodu, najlepiej kupić dobrze ukorzenioną sadzonkę i umieścić ją w uprzednio przygotowanym dołku. Najlepszy czas na sadzenie jarzębu to jesień lub wczesna wiosna. Drzewko będzie wymagało obfitego podlewania dopóki się nie ukorzeni w wyznaczonym miejscu, później będzie niemal samodzielne. Cięcie pielęgnacyjne przeprowadza się wczesną wiosną i ogranicza się do usunięcia pędów chorych i uschniętych. Jarzęby wystarczy umiarkowanie nawozić nawozami organicznymi lub mineralnymi: na słonecznym stanowisku i w żyznej glebie nie potrzebują jednak i tego.  

Interesuje Cię tematyka ogrodnicza? Przeczytaj, czym różnią się rośliny szkółkowane od siewek i które z nich warto wybierać. 

Jarząb w ogrodzie - przegląd najlepszych gatunków i odmian

Niewiele jest roślin tak uniwersalnych, jak jarząb. Gatunki, które najczęściej wybierane są do nasadzeń w przydomowych ogrodach, to:

• jarząb szwedzki (np. 'Brouwers')  jest idealnym drzewem alejowym, o zwartej koronie. Sprawdzi się także jako soliter w miejscach o ograniczonej przestrzeni. Jego owoce mogą być wykorzystywane na przetwory, ponieważ w przeciwieństwie do owoców jarzębu pospolitego pozbawione są goryczki.
• jarząb kolumnowy ('Autumn spire', 'Slender silloutte') to drzewo świetnie sprawdzające się do nasadzeń szpalerowych, np. przy płotach, wzdłuż traktów komunikacyjnych lub jako wizualne przedzielenie przestrzeni ogrodu. Jarząb kolumnowy wybarwia się na czerwono wczesną jesienią, daje owoce o ciemnym czerwonym kolorze. 
• jarząb pospolity, czyli innymi słowy popularna jarzębina wyróżnia się szybkim rozrostem (wyjątkiem jest jarząb 'Fastigiata', który rośnie stosunkowo wolno) i szarym, często popękanym pniem. Jarząb pospolity spotkać można dziko rosnący w lasach i na polach, ale jest również cenionym drzewem ozdobnym. Dobrym przykładem jest jarząb pospolity 'Pendula', który ma charakterystyczne, "płaczące" gałęzie. Z kolei jarząb pospolity 'Edulis' wyróżnia się bardziej kulistą, gęstą koroną, łatwo w formowaniu.
• jarząb mączny, inaczej mąkinia lub mącznica, jest rzadko spotykany w stanie dzikim. Wyróżnia się smukłą, stożkowatą koroną. Swoją nazwę roślina ta zawdzięcza białawemu kutnerowi, który pokrywa młode listki, przez co wydaje się błyszczeć w słońcu. Dobrze znosi zanieczyszczenia i susze, umiera na glebach podmokłych i ubogich. Najpopularniejszą odmianą jarzębu mącznego jest 'Magnifica'.
• jarząb Koehnego jest krzewem wydającym owoce w kolorze jasnobiałym, co jest jego główną cechą charakterystyczną. Jest ciekawą alternatywą dla innych jarzębów, głównie ze względu na swój niewielki rozmiar oraz nietypowy kolor owoców.
• jarząb japoński (nazywany również jarzębem dalekowschodnim) zaliczany jest do najbardziej przebarwiających się gatunków. Jego purpurowe i ognistoczerwone liście pięknie komponują się z równie barwnymi owocami. Jest to drzewo wielopniowe, które z czasem wykształca zwartą koronę. 

Powyższy spis absolutnie nie wyczerpuje tematu tej bardzo ciekawej rośliny. Jarząb ma odmiany i gatunki, które są w stanie sprostać wszystkim wymaganiom ogrodniczym: jeśli szukasz rośliny dla siebie, skontaktuj się z obsługą Sadowniczy.pl. Udzielimy profesjonalnej pomocy!

Zalety posiadania jarzębu w ogrodzie

Jarzęby to nieocenione źródło pokarmu dla licznych pożytecznych gatunków owadów, ptaków i zwierząt. W czasie kwitnienia wabią trzmiele, chrząszcze, pszczoły i owady, dlatego sadząc dowolny gatunek jarzębu w swoim ogrodzie przykładamy się do wspierania bioróżnorodności. Jarzęby są również bardzo lubiane przez dzieci: drobne owoce doskonale nadają się do suszenia, zabawy i robienia korali oraz ozdób. Dlatego zazwyczaj w polskich warunkach jarzębina towarzyszy wielu placom zabaw, przedszkolom i szkołom podstawowym. 

Odmiany o ciekawych smakowo owocach będą doskonałym wyborem dla osób ceniących domowe przetwory. Liście tego drzewa zawierają dużą dawkę witaminy C, a z owoców można przygotowywać nalewki, syropy, konfitury, chutneye. Lekko cierpkie owoce różnych odmian jarzębu doskonale nadają się jako dodatek do mięs i domowych wędlin. W obróbce termicznej zachowują swój charakterystyczny kolor, dlatego są nie tylko smacznym urozmaiceniem, ale również dekoracją jesiennych i zimowych potraw. 

Oprócz powyższych, nieocenioną zaletą jarzębu dowolnego gatunku jest oczywiście jego dekoracyjność. Ze względu na dużą różnorodność gatunkową, może być on dobrany do każdego rodzaju przestrzeni: nawet wąskich traktów komunikacyjnych. Ze względu na niewielkie wymagania, jest łatwy w pielęgnacji i zazwyczaj przez długie lata nie wymaga ingerencji ogrodnika (poza sezonowym, niewielkim cięciem sanitarnym). 

Jarząb szwedzki - sadzonki tego i innych gatunków w atrakcyjnej cenie ze szkółki Sadowniczy.pl

Jarząb szwedzki jest drzewem, które cenione jest za regularną, kulistą koronę, która znajduje się na krępym pniu. Jak sama nazwa wskazuje, pochodzi ze Skandynawii, w której stanowi nieodłączny element krajobrazu (podobnie jak jarząb pospolity w naszym kraju). W Polsce naturalnie występujący nad Bałtykiem jarząb szwedzki podlega ochronie: w ogrodach może być sadzony wyłącznie ze szkółkowanych sadzonek. W Sadowniczy.pl możesz zakupić wysokiej jakości sadzonki jarzębu szwedzkiego. Cena tego drzewka zaczyna się już od kilkudziesięciu złotych. 

Jarząb szwedzki można łatwo rozpoznać po charakterystycznych liściach, które mają eliptyczny kształt i są pierzasto klapowane. Ich kolor jest zielony z domieszką niebieskiego, a spód blaszki pokryty jest jasnym meszkiem. Jesienią jarzęby szwedzkie przebarwiają się na żółto.

Więcej szczepionych roślin liściastych znajdziesz na Sadowniczy.pl