Pierwiosnki

Jak wygląda pierwiosnek? Wymagania, uprawa i pielęgnacja tej rośliny

Pierwiosnki to małe kwiatuszki w różnych kolorach (biały, żółty, różowy, czerwony, niebieski, wielobarwne) mogące osiągać różne długości pędów kwiatowych - od 3 cm aż do 1 metra! Ich zielne części mogą być owłosione, pokryte mączystym nalotem bądź nagie. Liście z reguły są owalnego kształtu i całobrzegie lub ząbkowane. Najczęściej posiadają baldachowate kwiatostany. Płatki kwiatów najczęściej mają kształt wyprostowany (lejkowaty) lub dzwonkowaty (przewieszający się).

Wymagania co do uprawy i pielęgnacji pierwiosnków mogą różnić się między sobą, w zależności od gatunku. Najczęściej te, które są spotykane w polskich ogrodach i na balkonach preferują stanowiska zacienione lub półcieniste. Nie należy ich sadzić w miejscach nasłonecznionych. Dobrze czują się w towarzystwie innych roślin (np. liściastych bądź iglastych). Pierwiosnki dobrze odnajdują się na glebach, które są słabo próchnicze o dużej zawartości piasku, wilgotnych i zachowujących przepuszczalność. Niektóre z nich wymagają gleb lekko kwaśnych i próchniczych. Nie znoszą z kolei suszy, dlatego tak ważne jest, by w czasie gorących miesięcy regularnie i obficie je podlewać. W zapobiegnięciu parowania wody z gleby może pomóc ściółkowanie podłoża, które dodatkowo ochroni w zimie korzenie przed przemarzaniem i ograniczy rozrastanie się chwastów.

Poza walorami estetycznymi, pierwiosnek wykazuje również właściwości prozdrowotne, a dokładniej jedna jego odmiana - pierwiosnek lekarski. Jest to gatunek pozyskiwany do celów leczniczych i może być spożywany (dotyczy to zarówno kwiatów jak i liści). Kwiaty i liście są nieco narkotyczne, choć nieszkodliwe. Wykazują działanie uspokajające, zatem pomagają w leczeniu bezsenności i przewlekłego stresu. Dodatkowo ta odmiana byliny wykazuje działanie wykrztuśne i wspomagające funkcjonowanie górnych dróg oddechowych m.in. w przypadku astmy, zapalenia oskrzeli czy alergii. Stosowany jest również jako składnik leków homeopatycznych w przypadku leczenia bóli i infekcji nerek. Łagodzi także stany związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz wykazuje działanie przeciwbakteryjne.

Jak dbać o pierwiosnki i prymulki w doniczce?

Pierwiosnki hodowane w domu, powinny zajmować przewiewne miejsce, z dala od źródła światła słonecznego. Najlepiej zdecydować się na uprawę w terakotowej doniczce, posiadającej przepuszczalne podłoże. Najlepiej sprawdzi się tu uniwersalna ziemia z dodatkiem perlitu lub żwiru.

To, jak będzie zachowywać się roślina w domu, zależy też od temperatury jaka panuje w pomieszczeniu. Warto zapamiętać, że prymulki to kwiaty, które dłużej zachowują świeżość i kwitnienie w niższych temperaturach, z kolei ciepło znacznie skraca ten czas.

Należy również zwrócić uwagę na to czy nasz pierwiosnek nie więdnie z którejś strony. W takiej sytuacji należy natychmiast oczyścić roślinę z wysuszonych elementów oraz zadbać o odpowiedni poziom nawodnienia. Tutaj również liczy się umiar. Zbytnie przelanie rośliny może prowadzić do rozwinięcia się w ziemi chorób grzybiczych, które doprowadzą do obumarcia rośliny. Optymalny poziom podlewania prymulek hodowanych w domu to dwa razy w tygodniu, poprzez dostarczanie wody na podstawkę. Roślina powinna być stale wilgotna, ale nie mokra. Warto także zadbać o odpowiednie nawożenie rośliny. Prymulki wieloletnie przebywające w domu bądź na balkonie warto wzmocnić raz na dwa tygodnie nawożąc je przy użyciu nawozu do roślin doniczkowych. Z kolei rośliny zasadzone w ogrodzie, przy użyciu nawozu do roślin kwitnących, raz na kilka tygodni.

Decydując się na hodowanie kwiatów w domu, warto sprawdzić, które z nich poza pierwiosnkami doskonale sprawdzą się w poza ogrodowych warunkach, tak by stworzyć swój własny, piękny ogród w domu.

Kiedy można sadzić i przesadzać pierwiosnki?

Warto pamiętać, że alternatywą dla hodowli prymulki wieloletniej z sadzonki w ogrodzie jest zastosowanie nasion.

W przypadku pierwszego sposobu - chodzi o pierwiosnek z sadzonki - możemy wykorzystać już obecne w naszym ogrodzie rośliny. W tej sytuacji możemy podzielić kępy. Prymulki wieloletnie mają bowiem tendencję do rozrastania się, więc dzielenie kęp jest wskazane od czasu do czasu. Nowo uzyskane sadzonki należy umieścić w nowym miejscu i obficie je podlać. Przesadzania i rozsadzania nie należy przeprowadzać w zimne dni. Przeprowadzenie sadzenia w ciepłe dni dodatkowo pozwoli roślinom szybciej i łatwiej się przyjąć.

W drugim przypadku - nasion - należy wysiać je do inspektu, a kiedy wzejdą można je wysadzić już w ogrodzie na stałe miejsce. Najlepszy miesiąc na przeprowadzenie tej operacji to maj (wysadzenie do inspektu). Z kolei idealny moment do przesadzania to lipiec bądź sierpień. Przy takiej dynamice, pierwiosnki powinny zakwitnąć już w kolejnym sezonie - około kwietnia.

Pierwiosnki - odmiany w sam raz do Twojego ogrodu

Obecnie na rynku znajdziemy wiele pierwiosnków. Standardowy podział obejmuje rośliny kwitnące wiosną oraz rośliny kwitnące latem. Do tych pierwszych - wiosną - zaliczymy m.in. pierwiosnek lekarski (Primula officinalis), pierwiosnek wyniosły (Primula eliator), pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris), pierwiosnek gruziński (Primula juliae), pierwiosnek ząbkowany (Primula denticulata), oraz pierwiosnek łyszczak. Na drugą grupę - kwitnących latem - składają się pierwiosnki kubkowate (Primula obconica), pierwiosnki japońskie (Primula japonica), pierwiosnki odmiany ?Viala? oraz pierwiosnki odmiany ?Beesa?. Poniżej prezentujemy w skrócie charakterystykę wybranych prymulek.

• Pierwiosnek lekarski - naturalnie występuje w Polsce na nizinach i w niższych partiach gór. W warunkach ogrodowych dorasta do 10-25 cm wysokości, z kolei pęd kwiatostanowy osiąga nawet 40 cm wysokości. Kwiaty mają dzwonkowaty kształt o średnicy około 2 cm. Doskonale wygląda wysadzony w większych grupach.
• Pierwiosnek wyniosły - to bylina, która w Polsce najczęściej występuje w Karpatach i Sudetach. Polecany w szczególności do uprawy na skalniakach. Jego liście są podłużne bądź jajowate, pomarszczone i omszone. Kwiatostany osiągają wysokość do 40 cm. W tym wypadku kwiaty nie wydzielają zapachu, za to cieszą oko dwubarwnym kolorem żółto-pomarańczowym.
• Pierwiosnek storczykowy - to bylina dorastająca do wysokości ok. 50 cm. Posiada efektownie pachnące kwiatostany w formie kłosa, zmieniające barwę od karminowo-różowej do jasnofioletowej.
• Pierwiosnek bezłodygowy - w Polsce nie występuje dziko, jest za to często uprawiany jako roślina ozdobna. Ten rodzaj rośliny charakteryzuje brak łodygi i niska wysokość - zaledwie 10 cm. Liście osiągają długość od 5 do 20 cm i są omszone, ząbkowate i pomarszczone. Kwiaty zabarwione są zarówno na żółto jak i czerwono, fioletowo, biało, różowo bądź wielobarwnie.
• Pierwiosnek kwiecisty - to bylina o silnym wzroście. Pędy kwiatostanowe w kolorze żółtym, w jego przypadku wyrastają do 50-70, a nawet 130 cm. Posiada liście sercowatojajowate, błyszczące, na długich ogonkach które często są nieco zaczerwienione i osiągają długość 15-20 cm.
• Pierwiosnek ząbkowany - osiąga wysokość do 30 cm maksymalnie i posiada długie, skórzane liście, które zebrane są w rozety. Jego kwiatostany są kuliste i zabarwione na biało-purpurowo.
• Pierwiosnek łyszczak - to roślina posiadająca mięsiste liście, które zebrane są w rozety oraz żółte, intensywnie pachnące kwiaty. Polecany szczególnie na skalniaki.
• Pierwiosnek omszony - to jeden z bardziej dekoracyjnych pierwiosnków. Posiada duże, dekoracyjne kwiaty, osiągające średnicę do 4 cm, które mogą być dwu lub trójbarwne. Kolory te są wyjątkowo intensywne. Występują w barwach żółtej, pomarańczowej, różowej, czerwonej czy niebieskiej.
• Pierwiosnek japoński - to charakterystyczny kwiat o mocnym, czerwonym zabarwieniu. W momencie kwitnienia dorasta do 80 cm. Posiada długie, okazałe, jasnozielone liście które zebrane są w przyziemne rozety.