Jak przystosować sad i ogród do zmian klimatu? Odmiany roślin odpornych na suszę i przemarzanie

Zmiany klimatu są nieuniknione, dlatego warto przygotować ogród i sad na nowe warunki. Coraz częstsze susze, upały i nagłe spadki temperatur wymagają doboru odmian odpornych na trudne warunki oraz stosowania praktyk pomagających zatrzymać wilgoć i chronić rośliny przed ekstremalną pogodą. Dzięki temu uprawy pozostaną zdrowe i plenne mimo czekających je zmian.

Jakie zmiany klimatyczne zajdą w Europie?

Zmiany klimatyczne coraz wyraźniej wpływają na pogodę w Europie. Kontynent ociepla się szybciej niż średnia światowa, a skutki tego procesu odczuwalne są zarówno w środowisku naturalnym, jak i w rolnictwie czy codziennym życiu ludzi. Coraz częściej obserwujemy skrajne zjawiska pogodowe – długotrwałe susze, gwałtowne burze, upały czy nagłe fale mrozów. Te zmiany wymagają dostosowania się do nowych realiów klimatycznych i planowania ogrodów oraz sadów w taki sposób, by mogły poradzić sobie w zmieniających się warunkach.

Jakie zmiany klimatu czekają Europę?

• Wzrost średnich temperatur – Europa ociepla się szybciej niż inne regiony świata, szczególnie obszary północne i wschodnie,
• Coraz częstsze susze – dłuższe okresy bez opadów będą dotykać zwłaszcza południe i środek kontynentu,
• Więcej fal upałów – gorące lata staną się normą nie tylko dla południa Europy,
• Nierównomierne opady – zamiast regularnych deszczy częściej pojawiać się będą intensywne, krótkotrwałe ulewy,
• Nagłe fale mrozów – mimo ogólnego ocieplenia, zimy mogą przynosić epizody silnego chłodu i przymrozki,
• Wydłużenie sezonu wegetacyjnego – cieplejsze wiosny i jesienie mogą przyspieszać rozwój roślin, ale też zwiększać ryzyko uszkodzeń przez późne przymrozki.

Odmiany odporne na suszę

Warto sadzić rośliny odporne na suszę, ponieważ długie okresy bez opadów stają się coraz częstsze. Takie gatunki lepiej znoszą wysokie temperatury i niedobór wody, dzięki czemu ogród czy sad mogą pozostać zdrowe i plenne nawet w trudnych warunkach pogodowych. To praktyczny krok w kierunku dostosowania się do zmian klimatycznych.

Jakie odmiany roślin odpornych na suszę wprowadzać do sadu?

Wybór odpowiednich odmian do sadu z myślą o odporności na suszę może znacząco wpłynąć na plonowanie i zdrowie roślin w zmieniających się warunkach klimatycznych. Sadzonki drzew owocowych i sadzonki krzewów owocowych, które w polskich warunkach mają większą szansę dobrze się sprawdzić w suchych okresach mogą sprawić, że niejeden sad nadal będzie tętnił życiem.

Drzewa owocowe odporne na suszę

• Morela zwyczajna – wskazywana jako jeden z gatunków o największej odporności na niedobór wody,
• Wiśnia ptasia – dobrze znosi lżejsze gleby z ograniczonym dostępem wody,
• Grusza kaukaska – sugerowana jako podkładka do gruszy na glebach słabszych i suchszych.

Krzewy owocowe odporne na suszę

• Jagoda kamczacka – krzew dobrze znoszący suszę i różne warunki glebowe,
• Aronia czarnoowocowa – dobrze rośnie nawet na gorszych glebach i toleruje trudniejsze warunki - nie ma wysokich wymagań wodnych,
• Jeżyna bezkolcowa – choć wymaga słońca i dobrego stanowiska, znosi długotrwałe susze.

Jakie odmiany odporne na susze sprawdzą się ogrodzie?

Wybór roślin ozdobnych do ogrodu z myślą o odporności na suszę pomaga utrzymać ładny wygląd rabat przy mniejszym podlewaniu. Odpowiednio dobrane sadzonki krzewów liściastych, drzewa liściaste, sadzonki krzewów iglastych lub drzewa iglaste pozwolą zachować efektowność niejednej aranżacji.

Sadzonki krzewów odpornych na suszę

• Irga wierzbolistna – zwarta, mało wymagająca, dobrze znosi uboższe podłoża,
• Pięciornik krzewiasty Red Ace – cechuje go długie kwitnienie, znosi także gorsze warunki i okresową suszę,
• Perukowiec podolski Royal Purple – wyróżniają go dekoracyjne, ciemne liście; dobrze czuje się w słońcu i na przepuszczalnych glebach,
• Ligustr pospolity – krzew żywopłotowy, dobrze znosi cięcie i okresową suszę,
• Jałowiec pospolity Hornibrookii – płożący, ma małe wymagania wodne,
• Jałowiec wirginijski Grey Owl – rozłożysty krzew, toleruje ubogie i suche podłoża.

Sadzonki drzew odpornych na suszę

• Brzoza brodawkowata – niewybredna, dobrze rośnie na glebach lekkich,
• Glediczja trójcierniowa – wytrzymała na suszę i miejskie warunki,
• Dąb szypułkowy – długowieczny, po ukorzenieniu dobrze znosi okresowe przesuszenia,
• Sosna zwyczajna – dobrze rośnie na glebach lekkich i piaszczystych,
• Modrzew europejski – odporny, dobrze znosi słońce i lżejsze stanowiska.

Odmiany odporne na mróz

W świetle zmian klimatycznych warto stawiać także na rośliny odporne na mróz. Coraz częstsze wahania temperatury i nagłe, krótkie fale chłodu potrafią zniszczyć pąki i młode przyrosty – odmiany mrozoodporne lepiej znoszą takie skoki i stabilniej plonują. To bezpieczna inwestycja dla ogrodu i sadu.

Krzewy i drzewa owocowe odporne na mróz

Warto mieć w ogrodzie i sadzie krzewy oraz drzewa owocowe odporne na mróz. Wahania pogody – łagodne okresy zimy przerywane nagłymi spadkami temperatur – zwiększają ryzyko uszkodzeń pąków. Odmiany mrozoodporne rzadziej tracą kwiaty i zapewniają stabilniejsze plony w zmieniającym się klimacie.

Drzewa owocowe odporne na mróz

• Jabłoń – szczególnie odporne odmiany to: Antonówka, Szara Reneta, Topaz. Dobrze znoszą silne mrozy - kwitnienie średnio-późne zmniejsza ryzyko uszkodzeń,
• Śliwa – klasycznie wytrzymałe: Węgierka Zwykła, Opal, Stanley. Pąki kwiatowe relatywnie odporne na wiosenne chłody,
• Wiśnia – bardzo dobrze zimują: Łutówka, North Star; zwykle bez problemu regenerują się po mroźnych zimach.

Krzewy owocowe odporne na mrozy

• Porzeczka czarna i czerwona – sprawdzone odmiany porzeczki czarnej: Titania, Tisel; oraz porzeczki czerwonej: Jonkheer van Tets. Krzewy dobrze zimują i szybko wznawiają wegetację,
• Agrest – odporne, niezawodne: Hinnonmäki Red, Hinnonmäki Yellow,
• Malina – odmiany jesienne, takie, jak: Polka i Polana, dobrze zimują, bo pędy ścina się przy ziemi po owocowaniu.

Rośliny ozdobne odporne na mróz

Zima potrafi zaskoczyć – raz kapryśna i mokra, innym razem tnie mrozem i wiatrem. Dlatego warto sadzić gatunki, które nie tylko przetrwają spadki temperatur, ale też zachowają formę i kolor przez cały sezon. Dobrze dobrane drzewa i krzewy zimują pewnie, startują wiosną bez strat i trzymają ogród w ryzach, gdy pogoda wariuje.

Mrozoodporne gatunki drzew

• Lipa drobnolistna – odporna na mrozy i wahania temperatur,
• Jarząb pospolity – niezawodny w chłodnym klimacie, dekoracyjny owocami,
• Grab pospolity – dobrze znosi mróz i cięcie (żywopłoty, formy),
• Świerk pospolity – klasyk ogrodów i żywopłotów wysokich, dobrze znosi mrozy,
• Jodła pospolita – dobrze znosi mrozy w chłodniejszych rejonach,
• Sosna czarna – wytrzymała na mróz i wiatr; dobrze znosi także suszę po ukorzenieniu.

Gatunki krzewów odpornych na mróz

• Dereń biały Sibirica – wyjątkowo odporny, czerwone pędy zimą to jego ozdoba,
• Pęcherznica kalinolistna Diabolo – twarda odmiana, dobrze znosi mróz i cięcie,
• Hortensja bukietowa – znacznie odporniejsza na mróz niż ogrodowa,
• Sosna górska Mughus – niska, zwarta, bardzo mrozoodporna,
• Mikrobioty syberyjskiej – wyjątkowo odporna na mróz, dobra alternatywa dla cisa/tuji,