Rozsada warzyw od A do Z
Zbliża się wiosna - okres kiedy możemy w naszych domowych pieleszach, na kuchennym parapecie rozpocząć wysiew nasion warzyw na rozsadę - warzyw, które mają długi okres wegetacji i potrzebują wyższych temperatur do wzrostu. Warzywa ciepłolubne możemy wysadzać do gruntu dopiero, gdy minie okres wiosennych przymrozków, czyli od połowy maja. Gdybyśmy wysiali je dopiero w tym terminie do gruntu, nie osiągnęły by dojrzałości zbiorczej przed jesienią.
Domowa produkcja rozsady i jej korzyści:
|
|
|
|
Przygotowanie rozsady w domowych warunkach nie jest trudne. Warunkiem jest wygospodarowanie miejsca na słonecznym parapecie, najlepiej od południowej strony. Duża ilość światła jest bardzo ważna. Bez niej siewki będą słabe i łatwo będą poddawać się chorobom. Ważna jest również odpowiednia wilgotność i temperatura. W tym artykue odpowiemy na najczęściej zadawane przez Państwa pytania.
Jakie warzywa sadzimy z rozsady a jakie siejemy prosto do gruntu?
- Bezpośrednio do gruntu siejemy: marchew, pietruszkę, buraki ćwikłowe, rzodkiewkę, rzepę, groch, fasolę, bób.
- Wysiewamy do gruntu lub uprawiamy z rozsady: dynie, cukinie, kabaczki, patisony, ogórki, pory, cebulę, sałaty.
Gatunki warzyw |
Termin wysiewu do pojemników | Ilość tygodni produkcji |
Temperatura |
Termin wysadzenia na stałe miejsce |
Bazylia, cząber, majeranek | II | 6 - 8 |
18 – 20 ºC | po 15 V |
Kalafior |
II |
7 - 8 |
18 – 20ºC do wschodów |
IV |
Karczoch | II | 10 - 12 | 20ºC optymalna | po 15 V |
Kalarepa | II | 7 - 8 | 12ºC optymalna 8ºC minimalna |
IV |
Kapusta pekińska |
II | 7 - 8 | 20ºC optymalna | IV |
Kapusta biała, czerwona | II | 7 - 8 |
18 – 20ºC do wschodów |
IV |
Kalafior | II | 7 - 8 |
18 – 20ºC do wschodów |
IV |
Kalarepa | II | 7 - 8 | 12ºC optymalna |
|
Seler naciowy i korzeniowy |
II - III |
12 - 13 | 22 – 24ºC do wschodów | po 15 V |
Sałata masłowa | II - III |
4 - 5 | 16 – 18ºC | III - IV |
Cebula | II- III |
8 - 9 | 18 – 20ºC do wschodów | koniec IV początek V |
Brokuł | II - III |
6 - 7 | 18 – 20 ºC do wschodów | IV |
Por | III | 8 - 10 | 18 – 22ºC do wschodów | po 15 V |
Bakłażan (oberżyna) | III | 9 - 11 |
28 – 30ºC do wschodów |
po 15 V do połowy VI |
Papryka |
III | 5 - 8 | 25 – 28ºC do wschodów | po 15 V |
Pomidor | III | 5 - 8 | 25 – 28ºC do wschodów | po 15 V |
Szpinak nowozelandzki | III | 11 - 12 | 20ºC optymalna | po 15 V |
Produkcję rozsady w zależności od gatunku, można rozpocząć już w połowie lutego, kiedy to wysiewa się nasiona bobu, karczocha, pora. Następnie wysiewamy kalarepę, paprykę, wczesną sałatę masłową, sałatę kruchą i rzymską, selery - korzeniowy i naciowy oraz szpinak nowozelandzki, wysokie odmiany pomidorów, średniowczesne odmiany sałaty masłowej, oberżynę, brokuły i arbuza, a na koniec siejemy karłowe odmiany pomidorów, ogórki, cukinie oraz dynię, czyli rozsada warzyw jest tworzona głównie dla:
-
dla warzyw ciepłolubnych, które potrzebują wysokich temperatur do wzrostu (np. arbuz, melon, oberżyna, pomidor, papryka);
-
dla warzyw, które po wschodach rosną bardzo wolno (brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta biała i kapusta czerwona);
-
dla warzyw o długim okresie kiełkowania (karczoch, seler, szpinak nowozelandzki).
Jakie czynności obejmują produkję rozsady?
1. Wybór pojemników.
![]() |
Do produkcji rozsady mogą służyć doniczki, skrzynki, plastikowe lub celulozowo-torfowe tacki wielodoniczkowe. Zaletą tacek celulozowo-torfowych jest możliwość umieszczenia ich w gruncie razem z rośliną, po czym doniczka rozpuszcza się. |
Wygodnym rozwiązaniem są miniszklarenki z gotowymi wkładami pęczniejącymi, krążki torfowe są czyste, lekkie i łatwe w użyciu, w pełni organiczne, biodegradowlane, a co za tym idzie przyjazne dla środowiska. Sadzonki wysadza się bezpośrednio do ziemi wraz z bryłą torfową, co zabezpiecza roślinę przed uszkodzeniem korzeni, jak również chroni ją przed stresem, którego doświadcza podczas przesadzania do gruntu.
![]() |
![]() |
2. Wybór podłoża
Bardzo ważnym czynnikiem jest jakość używanego w rozsadzie podłoża.
Rozsada wyprodukowana na odpowiednim podłożu ma dobrze rozwinięty system
korzeniowy oraz część nadziemną, zapewnia również roślinom prawidłowy
wzrost podczas całego okresu produkcji. Najlepiej używać ziemi
próchniczej, lekkiej, pulchnej, z dodatkiem torfu i piasku. W sklepach można spotkać również
specjalne podłoża do produkcji rozsady warzyw. Nie ma potrzeby dodawać nawozu
do podłoża, gdyż z reguły jest ono zasobne w wystarczającą ilość
składników pokarmowych dla młodych roślin.
3. Stanowisko
Pojemniki z nasionami powinny stać w miejscu umiarkowanie ciepłym i bardzo jasnym, gdy pojawią się pierwsze rośliny. Zbyt mała ilość światła w czasie wzrostu prowadzi do wybujania roślin, które wtedy stają się wiotkie i osłabione. Najlepiej ustawić je na południowym lub południo-zachodnim parapecie, pod którym nie ma kaloryfera. | ![]() |
4. Zabiegi pięlegnacyjne
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym po wysiewie jest podlewanie, które
powinno być ostrożne, żeby nie wypłukać drobnych nasion i nie
doprowadzić do nadmiernego zalania podłoża, ponieważ nasiona mogą zgnić. Gdy pojawią
się pierwsze listki, trzeba unikać ich zamaczenia, gdyż przy
słonecznej pogodzie mogą ulec poparzeniu. Rośliny musimy podlewać regularnie,
po lekkim przesuszeniu wierzchniej warstwy podłoża.
5. Czym jest pikowanie?
Pikowanie jest zabiegiem wzmacniającym rośliny, dzięki
pobudzeniu do silniejszego wzrostu korzeni uszkodzonych w trakcie
przesadzania. Pikowanie stosujemy w przypadku pomidorów, papryki,
kapusty, kalafiorów, selerów, sałaty. Rośliny przesadzamy, gdy
wykształcą pierwsze dwa, trzy liście właściwe i obficie podlewamy (warto
wtedy zabrać je na dwa, trzy dni ze słonecznego parapetu).
6. Hartowanie siewek
Przyzwyczajone do cieplarnianych udogodnień rośliny muszą dostosować
się do naturalnych warunków pogodowych panujących w ogrodzie. Dlatego,
aby je zahartować, na 10 - 14 dni przed wysadzeniem do gruntu, należy ograniczyć rozsadzie podlewanie, obniżyć temperaturę poprzez wietrzenie - wystawiać
donice na zewnątrz, o ile pogoda jest sprzyjająca. Początkowo rośliny wystawiamy na kilka godzin w ciągu
dnia, aby tuż przed wysadzeniem zostały w ogrodzie także na dwie, trzy
noce.
7. Wysadzanie na miejsce stałe
Sadzenie odbywa się zwykle około połowy maja, kiedy miną obawy wiosennych
przymrozków. Sadząc musimy zwracać uwagę na właściwe odległości między
roślinami (podane zwykle na opakowaniu z nasionami), ponieważ nadmierne
zagęszczenie nie sprzyja dobrym plonom, gdyż rośliny się wzajemnie zagłuszają. Dla roślin wymagających podpór
stosujemy paliki i rusztowania najlepiej bezpośrednio przy sadzeniu, bo
późniejsze wbijanie podpór prowadzi zwykle do częściowego uszkodzenia
systemu korzeniowego rośliny. Przez pierwsze kilka dni dbamy, aby ziemia
wokół sadzonek była stale wilgotna.
autor
publikacji: mgr inż. Patrycja Szczubełek