Zbliża się wiosna - okres kiedy możemy w naszych domowych pieleszach, na kuchennym parapecie rozpocząć wysiew nasion warzyw na rozsadę - warzyw, które mają długi okres wegetacji i potrzebują wyższych temperatur do wzrostu. Warzywa ciepłolubne możemy wysadzać do gruntu dopiero, gdy minie okres wiosennych przymrozków, czyli od połowy maja. Gdybyśmy wysiali je dopiero w tym terminie do gruntu, nie osiągnęły by dojrzałości zbiorczej przed jesienią.

Domowa produkcja rozsady i jej korzyści:

Przygotowanie rozsady w domowych warunkach nie jest trudne. Warunkiem jest wygospodarowanie miejsca na słonecznym parapecie, najlepiej od południowej strony. Duża ilość światła jest bardzo ważna. Bez niej siewki będą słabe i łatwo będą poddawać się chorobom. Ważna jest również odpowiednia wilgotność i temperatura. W tym artykue odpowiemy na najczęściej zadawane przez Państwa pytania.

Jakie warzywa sadzimy z rozsady a jakie siejemy prosto do gruntu?

• Bezpośrednio do gruntu siejemy: marchew, pietruszkę, buraki ćwikłowe, rzodkiewkę, rzepę, groch, fasolę, bób.

• Wysiewamy do gruntu lub uprawiamy z rozsady: dynie, cukinie, kabaczki, patisony, ogórki, pory, cebulę, sałaty.

• Tylko z rozsady uprawiamy: pomidory, kapustę, kalafiory, paprykę, selery.

Produkcję rozsady w zależności od gatunku, można rozpocząć już w połowie lutego, kiedy to wysiewa się nasiona bobu, karczocha, pora. Następnie wysiewamy kalarepę, paprykę, wczesną sałatę masłową, sałatę kruchą i rzymską, selery - korzeniowy i naciowy oraz szpinak nowozelandzki, wysokie odmiany pomidorów, średniowczesne odmiany sałaty masłowej, oberżynę, brokuły i arbuza, a na koniec siejemy karłowe odmiany pomidorów, ogórki, cukinie oraz dynię, czyli rozsada warzyw jest tworzona głównie dla:

• dla warzyw ciepłolubnych, które potrzebują wysokich temperatur do wzrostu (np. arbuz, melon, oberżyna, pomidor, papryka);

• dla warzyw, które po wschodach rosną bardzo wolno (brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta biała i kapusta czerwona);

• dla warzyw o długim okresie kiełkowania (karczoch, seler, szpinak nowozelandzki).

Jakie czynności obejmują produkję rozsady?

1. Wybór pojemników.

Do produkcji rozsady mogą służyć doniczki, skrzynki, plastikowe lub celulozowo-torfowe tacki wielodoniczkowe. Zaletą tacek celulozowo-torfowych jest możliwość umieszczenia ich w gruncie razem z rośliną, po czym doniczka rozpuszcza się.

Wygodnym rozwiązaniem są miniszklarenki z gotowymi wkładami pęczniejącymi, krążki torfowe są czyste, lekkie i łatwe w użyciu, w pełni organiczne, biodegradowlane, a co za tym idzie przyjazne dla środowiska. Sadzonki wysadza się  bezpośrednio do ziemi wraz z bryłą torfową, co zabezpiecza roślinę przed uszkodzeniem korzeni, jak również chroni ją przed stresem, którego doświadcza podczas przesadzania do gruntu.

2. Wybór podłoża

Bardzo ważnym czynnikiem jest jakość używanego w rozsadzie podłoża. Rozsada wyprodukowana na odpowiednim podłożu ma dobrze rozwinięty system korzeniowy oraz część nadziemną, zapewnia również roślinom prawidłowy wzrost podczas całego okresu produkcji. Najlepiej używać ziemi próchniczej, lekkiej, pulchnej, z dodatkiem torfu i piasku. W sklepach można spotkać również specjalne podłoża do produkcji rozsady warzyw. Nie ma potrzeby dodawać nawozu do podłoża, gdyż z reguły jest ono zasobne w wystarczającą ilość składników pokarmowych dla młodych roślin.

3. Stanowisko

Pojemniki z nasionami powinny stać w miejscu umiarkowanie ciepłym i bardzo jasnym, gdy pojawią się pierwsze rośliny. Zbyt mała ilość światła w czasie wzrostu prowadzi do wybujania roślin, które wtedy stają się wiotkie i osłabione. Najlepiej ustawić je na południowym lub południo-zachodnim parapecie, pod którym nie ma kaloryfera.

4. Zabiegi pięlegnacyjne

Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym po wysiewie jest podlewanie, które powinno być ostrożne, żeby nie wypłukać drobnych nasion i nie doprowadzić do nadmiernego zalania podłoża, ponieważ nasiona mogą zgnić. Gdy pojawią się pierwsze listki, trzeba unikać ich zamaczenia, gdyż przy słonecznej pogodzie mogą ulec poparzeniu. Rośliny musimy podlewać regularnie, po lekkim przesuszeniu wierzchniej warstwy podłoża. 

5. Czym jest pikowanie?

Pikowanie jest zabiegiem wzmacniającym rośliny, dzięki pobudzeniu do silniejszego wzrostu korzeni uszkodzonych w trakcie przesadzania. Pikowanie stosujemy w przypadku pomidorów, papryki, kapusty, kalafiorów, selerów, sałaty. Rośliny przesadzamy, gdy wykształcą pierwsze dwa, trzy liście właściwe i obficie podlewamy (warto wtedy zabrać je na dwa, trzy dni ze słonecznego parapetu).

6. Hartowanie siewek

Przyzwyczajone do cieplarnianych udogodnień rośliny muszą dostosować się do naturalnych warunków pogodowych panujących w ogrodzie. Dlatego, aby je zahartować, na 10 - 14 dni przed wysadzeniem do gruntu, należy ograniczyć rozsadzie podlewanie, obniżyć temperaturę poprzez wietrzenie - wystawiać donice na zewnątrz, o ile pogoda jest sprzyjająca. Początkowo rośliny wystawiamy na kilka godzin w ciągu dnia, aby tuż przed wysadzeniem zostały w ogrodzie także na dwie, trzy noce.

7. Wysadzanie na miejsce stałe

Sadzenie odbywa się zwykle około połowy maja, kiedy miną obawy wiosennych przymrozków. Sadząc musimy zwracać uwagę na właściwe odległości między roślinami (podane zwykle na opakowaniu z nasionami), ponieważ nadmierne zagęszczenie nie sprzyja dobrym plonom, gdyż rośliny się wzajemnie zagłuszają. Dla roślin wymagających podpór stosujemy paliki i rusztowania najlepiej bezpośrednio przy sadzeniu, bo późniejsze wbijanie podpór prowadzi zwykle do częściowego uszkodzenia systemu korzeniowego rośliny. Przez pierwsze kilka dni dbamy, aby ziemia wokół sadzonek była stale wilgotna.

autor publikacji: mgr inż. Patrycja Szczubełek