Cisy - sadzonki cisa

SPIS TREŚCI

• Jak szybko rośnie cis?

• Kiedy przycinać cisy?

• Czy cis jest trujący?

Jak szybko rośnie cis?

Cisy cechują się długowiecznością, zatem można przekornie zauważyć, iż mają dużo czasu na rozwój. Spośród wszystkich roślin iglastych to właśnie cis drzewo rośnie najwolniej. Średnie roczne przyrosty wynoszą zaledwie od 3 do 4 centymetrów rocznie. Sytuacje ulega zmianie z wiekiem. Starsze drzewa przyspieszają, uzyskując wynik w granicach od 10 do 15 centymetrów, przy czym trzeba dodać, iż jest to górna granica ich możliwości i dotyczy tylko niektórych odmian.

Powolny wzrost sprzyja hodowli cisów w pojemnikach, na tarasach bądź balkonach.

W takich przypadkach szczególnie ceniony jest cis pośredni (Taxus x media), będący mieszanką cisa pospolitego oraz cisa japońskiego. Jego zaletą jest fakt, że dobrze funkcjonuje zarówno na stanowisku słonecznym, jak i zacienionym, co często się zdarza w kontekście usytuowania balkonów.

Nieco bardziej znany nam wszystkim jest cis pospolity (Taxus baccata), występujący także w Polsce, choć z pewnym żalem należy dodać, iż zdarza się to coraz rzadziej. Największe skupisko tych pięknych drzew znajduje się w Borach Tucholskich. W Henrykowie Lubańskim znajduje się najstarsze drzewo w naszym kraju, którego wiek szacuje się na około 1300 lat! Jak łatwo się domyślić, to także jest cis pospolity.

Pewną rekompensatą jest fakt, że cis pospolity znaleźć można w ogrodach i parkach. Niskie wymagania glebowe, stosunkowo duża mrozoodporność oraz podatność na formowanie sprawiają, że jest to wprost wymarzony cis na żywopłot. 

Niezwykła siła odroślowa z pąków śpiących sprawia, że cis odrasta nawet po silnym cięciu, tworząc szczelną barierę przed wzrokiem przechodniów.

Popularne odmiany cisa pospolitego:

• Cis pospolity 'Amersfoort';

• Cis pospolity 'Repandens';

• Cis pospolity 'Elegantissima'.

Na koniec dodajmy, że zgodnie z opinią prof. dr hab. Stanisława Gawrońskiego, cisy wskazują dużą odporność na zanieczyszczenia powietrza, mają też zdumiewającą zdolność do fitoremediacji (naturalne oczyszczanie środowiska).

Przoduje w tym cis klonowy, który swoją nazwę zawdzięcza tworzonym przez siebie prostym, lekko rozszerzającym się ku wierzchołkowi słupom.

Kiedy przycinać cisy? 

Najważniejszym terminem przycinania roślin iglastych jest wiosna, jednak w przypadku młodszych osobników zabieg ten należy wykonać dwa razy w ciągu roku.

Przycinanie cisów nie różni się znacząco od podobnych zabiegów wykonywanych na innych gatunkach iglaków. Podobne są także cele, dla których czynność tę należy cyklicznie powtarzać. Chodzi o spowodowanie wydajniejszego rozkrzewiania się koron, przez co stają się one gęstsze i bardziej zwarte.

Trzeba jednak przypomnieć, że inaczej przycina się osobniki stojące samotnie, inaczej grupy roślin stanowiące np. żywopłot okalający posesję.

Przycinanie można wykonać już w drugiej połowie marca. Cięcia mają charakter sanitarny, w trakcie którego usunięte zostają wszystkie pędy uszkodzone w podczas zimy. Są to fragmenty roślin: połamane, uschnięte, nadłamane bądź te, których kora została z różnych powodów zniszczona.

Cięcie wiosenne sprzyja także formowaniu roślin. Zwykle usunięciu poddawana jest 1/3 do 1/2 długości pędów. Cisy można także ciąć latem (do końca sierpnia). Dzięki temu nowe pędy mają czas, by zdrewnieć przed nastaniem zimowych mrozów.

Czy cis jest trujący? 

Niestety tak. Cis niemal całkowicie jest trujący, z wyjątkiem czerwonej osnówki nasienia. Największe natężenie trucizny występuje w igłach, w następnej kolejności znajdują się nasiona. W roślinie występują silne toksyny (taksyna, taksycyna, taksol i glikozydy cyjanogenne) atakujące serce i ośrodkowy układ nerwowy (mózg). Porażeniu ulega ośrodek oddechowy, toksyny wpływają drażniąco na przewód pokarmowy, uszkadzają nerki oraz wykazują działanie poronne.

Pewną pociechą niech będzie fakt, że z cisów uzyskuje się substancje, niezbędne przy produkcji preparatów stosowanych w leczeniu nowotworów.

Uwaga! Cis jest trujący wyłącznie w przypadku spożycia części rośliny. Przebywanie w pobliżu tych pięknych roślin jest w pełni bezpieczne.