Uprawa pomidorów w pigułce

Pomidor to warzywo numer 1 na całym świecie. Jest bardzo lubiane i chętnie uprawiane w ogrodach a jego walory smakowe są nie do przecenienia. Choć samodzielna uprawa pomidorów wymaga sporo wiedzy i zaangażowania, warto znaleźć dla tego warzywa miejsce w swoim ogrodzie.

Od wysiewu nasion do rozsady

Pomidory uprawia się poprzez wysiew nasion. Produkcję rozsady najlepiej rozpocząć w okresie od lutego do marca w szklarni, pojemnikach, inspektach lub skrzynkach ustawionych na parapecie widnego okna aby zapewnić roślinom jak najwięcej słońca i ciepła.

Nasiona pomidorów należy wysiać do odpowiednio przygotowanego podłoża. Może być to specjalna ziemia do wysiewu ze sklepu ogrodniczego lub samodzielnie przygotowane podłoże na bazie ziemi kompostowej lub podłoża torfowo-kompostowego. W celu poprawy warunków powietrznych, do takiego podłoża, warto dodatkowo dodać, np. perlit lub wermikulit.

Nasiona pomidorów wysiewamy równomiernie, następnie przykrywamy je ok. 0,5-1 cm warstwą ziemi. Na koniec podłoże z wysianymi nasionami pomidorów lekko zwilżamy a do momentu ukazania się pierwszych wschodów trzymamy je w temp. 22-25°C. Wysiane nasiona pomidorów warto przykryć folią, którą codziennie należy odkryć w celu przewietrzenia a usuwamy ją całkowicie dopiero po wschodach.

Po ukazaniu się pierwszych liści przeprowadza się pikowanie, czyli przesadzenie siewek do oddzielnych doniczek. Do przesadzenia należy wybieramy najzdrowsze siewki.

Aby rośliny były silne i krępe powinny mieć jak najwięcej światła inaczej będą blade i wątłe. Do bezpośrednich promieni słonecznych należy je jednak przyzwyczajać stopniowo, aby nie uległy poparzeniu. Kiedy rośliny mają około 5-7 liści właściwych są już gotowe do przesadzania.

Przesadzanie

Pomidory do gruntu sadzimy dopiero po tzw. „zimnej Zośce” czyli po 15 maja, kiedy mija niebezpieczeństwo przymrozków a w szklarni lub tunelu – pod koniec kwietnia. Najpierw jednak powinno się wykonać hartowanie, które ma na celu przystosowanie roślin do gorszych warunków klimatycznych. Przeprowadzamy je na ok. 7 dni przed wysadzeniem poprzez ograniczenie podlewania, obniżenie temperatury powietrza oraz stopniowe zwiększanie wietrzenia.

Sadzonki umieszczamy w podłożu głęboko, aż po pierwsze liście właściwe, dzięki temu wytworzą korzenie przybyszowe, które sprzyjają efektywniejszemu pobieraniu wody i soli mineralnych oraz stabilności rośliny.

Jeśli chodzi o rozstawę, to silnie rosnące, pnące, odmiany sadzimy co 90 cm od siebie a odmiany o zwartym pokroju mogą być sadzone gęściej, co 60 cm.

Po posadzeniu rośliny należy mocno podlać a wokół warto uformować niewielkie zagłębienie, dzięki czemu woda będzie trafiała wprost do korzeni. Dobrym sposobem będzie także umieszczenie doniczki (z dużymi otworami odpływowymi) w pobliżu korzeni i zagłębienie jej w glebie. Podlewając sadzonkę lejemy wtedy wodę do doniczki.

Odmiany wysoko rosnące warto przywiązywać do palików, krzaczki nie będą się pokładać a dojrzewające owoce będą szybciej dojrzewać i obsychać po deszczu.

Warto wiedzieć, że pomidorów nie należy sadzić obok ogórków czy ziemniaków, gdyż warzywa te są porażane przez te same choroby jak zaraza ziemniaczana. Dobrym towarzystwem są natomiast pietruszka a także bazylia (nasiona bazylii możesz kupić także w naszym sklepie) i aksamitki, które odstraszają szkodniki, takie jak mszyce, przędziorki czy mączlik szklarniowy.

Uprawa w gruncie i pod osłonami

Pomidory są wymagające, potrzebują gleby mocno próchnicznej. Podłoże należy wcześniej przygotować, przekopując je na głębokość co najmniej 30 cm i w razie potrzeby nawieźć najlepiej kompostem lub obornikiem.

Pomidory, jak wszystkie inne warzywa, wymagają podlewania, nawożenia i usuwania chwastów spomiędzy roślin. Utrzymaniu wilgoci i ciepłoty w podłożu oraz ograniczeniu rozwoju chwastów sprzyja ściółkowanie powierzchni. Można do tego użyć: czarnej foli, włókniny, słomy lub kory.

Pomidory mają wysokie zapotrzebowanie na mikroelementy. Najbardziej potrzebują zasilenia w czasie ich najsilniejszego wzrostu i zawiązywania owoców. Do mineralnego nawożenia pomidorów możemy wykorzystywać nawozy jedno- lub wieloskładnikowe. Doskonałym nawozem, który możemy w łatwy sposób sami przygotować jest, np. płynny nawóz z ziela pokrzywy.

Pomidory to rośliny obcopylne dlatego jeśli uprawiamy pomidory w tunelu czy szklarni, codziennie otwieramy osłony, aby dać możliwość pracy owadom zapylającym. Sami dodatkowo możemy też potrząsać kwiatami pomidorów, żeby pyłek uniósł się w powietrze, lub przenosić pyłek pędzelkiem bezpośrednio z jednej rośliny na drugą.

Ważnym zabiegiem w miarę wzrostu pomidorów jest usuwanie ich dolnych liści a gdy owoce są już dobrze ukształtowane, możemy usunąć także liście, które osłaniają owoce, żeby dotarło do nich więcej słońca.

Kolejnym ważnym zabiegiem jest usuwanie pędów bocznych pomidorów. W uprawach amatorskich na działkach pomidory prowadzi się zazwyczaj na 1 pęd. W tym celu na roślinie zostawia się tylko pęd główny, a wszystkie inne pędy, wyrastające z kątów liści, usuwamy. Choć pomidory można prowadzić również na 2 oraz na 3 pędach.

Ważne jest też przeprowadzenie ogławiania pomidorów, które wykonujemy w drugiej dekadzie sierpnia. Polega ono na usunięciu wierzchołka pędu głównego (lub 2-3 pędów w przypadku uprawy na więcej pędów), pozostawiając 2-3 liście nad najwyższym kwitnącym gronem. Przyspiesza to dojrzewanie pomidorów.

Pomidory są wrażliwe na wiele chorób, zwłaszcza grzybowych. Profilaktycznie można je co tydzień opryskiwać wywarem z czosnku, cebuli, skrzypu polnego lub pokrzywy a w czasie owocowania mlekiem rozcieńczonym wodą (1:4). Pomidory możemy też opryskiwać preparatami naturalnymi jak Biosept, który chroni pomidory przed zarazą ziemniaczaną.

Zbiór pomidorów przypada na przełom lipca i sierpnia, aż do pierwszych przymrozków. Dojrzałe owoce, w zależności od gatunku, przybierają barwę od czerwonej do żółtej. Do bezpośredniego spożycia pomidory zbieramy bez szypułek, w stanie pełnej dojrzałości najlepiej w dni pogodne. Po zerwaniu owoce układamy w ażurowych koszykach lub skrzynkach.

Odmiany pomidorów

Pomidory są dostępne w wielu ciekawych odmianach. Ich owoce mogą różnić się miedzy sobą wielkością, kształtem, kolorem, smakiem, a nawet terminem zbioru. Do najpopularniejszych odmian pomidorów należą:

• pomidory szklarniowe lub tunelowe, wśród nich: Baron, Marzano i Hardy. Są to odmiany wyjątkowo odporne na wysokie temperatury. Zwykle tego typu odmiany wysiewa się wcześniej, w styczniu i lutym. Będąc szczęśliwym posiadaczem tunelu lub szklarni, mamy dość spore pole do popisu. Dzięki szklarni możemy przyśpieszyć kiełkowanie roślin lub uprawiać rośliny ciepłolubne, a co najważniejsze, możliwe jest wydłużenie okresu uprawy aż po późną jesień;
• pomidory gruntowe jak: Kmicic, Faworyt, Lolek, Jantar, Pokusa, Ola, Bawole serce, Krakus, czy pomidor Malinowy Retro i drobnoowocowy Koralik. Do małego ogrodu warto wybierać odmiany samokończące jak, np. Lambert. Odmiany samokończące, charakteryzują się ograniczonym wzrostem pędów, co zapewnia zwarty pokrój roślin, mają też krzaczasty pokrój i ograniczoną siłę wzrostu, nie wymagają podpierania ani cięcia roślin;
• pomidory malinowe takie jak: Bawole Serce, Faworyt, Malinowy Kapturek lub Malinowy Olbrzym, to grupa popularnych odmian, które ze względu na niską wartość przechowalniczą i słabą odporność na transport spotyka się wyłącznie w uprawie amatorskiej. Ich owoce są bardzo duże, miąższ zwarty, soczysty i słodki, a skórka bardzo cienka;
• pomidory typu cherry, koktajlowe np. Maskotka i Black cherry. Gatunki drobnoowocowe mogą tworzyć długie grona składające się z kilkunastu do kilkudziesięciu owoców o średnicy od 2 do 3 cm, pełniąc jednocześnie rolę dekoracyjną. Takie odmiany nadają się idealnie do uprawy w dużych donicach lub pojemnikach na balkonach.