Jarzębiny Jarzęby

Czym różni się Jarzębina od jarzębu?

Rodzaj rośliny:

Jarzębina: Jest to rodzaj rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae), która jest znana głównie ze swoich jadalnych owoców i jest często uprawiana jako roślina ozdobna. Owoce jarzębiny są czerwone lub pomarańczowe, a niektóre gatunki są jadalne po odpowiednim przetworzeniu.

Jarząb: To inny rodzaj rośliny, który należy do rodziny różowatych (Rosaceae), ale jest zazwyczaj odmienny od jarzębiny. Rośliny z rodzaju Jarząb są znane z kwiatów i owoców podobnych do jabłek, które są często nazywane jarzębami. Owoce jarzębów są jadalne po odpowiednim przetworzeniu, ale różnią się od owoców jarzębiny.

Owoce:

Jarzębina: Owoce jarzębiny są czerwone lub pomarańczowe i są zbierane głównie z myślą o produkcji dżemów, galaretek lub win.

Jarząb: Owoce jarzębów są zazwyczaj małe, okrągłe i przypominają jabłka. Mogą być używane do przygotowywania przetworów, ale są mniej popularne niż jarzębiny.

Zastosowanie:

Jarzębina: Jarzębina jest często sadzona jako roślina ozdobna w ogrodach i parkach ze względu na swoje efektowne kłosy kwiatowe i dekoracyjne owoce. Owoce jarzębiny są również wykorzystywane do produkcji tradycyjnych potraw i napojów w niektórych krajach.

Jarząb: Jarzęby są roślinami drzewiastymi i krzewiastymi, które również są sadzone w celach ozdobnych. Owoce jarzębów są mniej popularne w kuchni niż owoce jarzębiny, ale nadal mają swoje zastosowania w niektórych tradycyjnych potrawach.

Interesuje Cię tematyka ogrodnicza? Przeczytaj, czym różnią się rośliny szkółkowane od siewek i które z nich warto wybierać. 

Jak szybko rośnie jarząb/jarzębina?

Jarzębiny zazwyczaj rosną umiarkowanie szybko, ale nie są drzewami, które szybko osiągają dużą wysokość. Ich wzrost jest stopniowy i zależy od wielu czynników. Tempo wzrostu jarzębu jest ściśle powiązane z dostępnymi warunkami środowiskowymi. Jarzęby najlepiej rosną w pełnym nasłonecznieniu, w żyznych glebach o odpowiedniej wilgotności. Jeśli rosną w trudniejszych warunkach, na przykład w cieniu lub na uboższej glebie, mogą rosnąć wolniej.

Istnieje wiele różnych gatunków jarzębu, a tempo wzrostu może się różnić między nimi. Niektóre gatunki mogą rosnąć nieco szybciej niż inne. Ogólnie rzecz biorąc, jeśli warunki są odpowiednie i jarzęb jest właściwie pielęgnowany, może osiągnąć dojrzałą wielkość w ciągu kilku lat. Jednak nie są to drzewa, które rosną bardzo szybko i osiągają duże rozmiary. Jarzęby są bardziej cenione za swoje ozdobne walory, takie jak piękne kłosy kwiatowe i efektowne owoce, niż za swoją szybkość wzrostu.

Czy owoce jarzębu są jadalne?

Owoce jarzębu są zazwyczaj jadalne, ale ważne jest, aby pamiętać, że niektóre gatunki jarzębu są bardziej jadalne niż inne, a niektóre mogą być trujące, zwłaszcza w stanie surowym.

Owoce jarzębu zwyczajnego są jadalne, ale są kwaszone lub gotowane przed spożyciem. Owoce są kwaśne i gorzkie w stanie surowym, co sprawia, że nie są zbyt atrakcyjne do jedzenia bez przetworzenia. Po ugotowaniu lub zakwaszeniu można je wykorzystać do przygotowywania dżemów, galaretek, soków i innych przetworów.

Istnieje wiele różnych gatunków jarzębu, a jadalność ich owoców może się różnić. Zanim zdecydujesz się na spożycie owoców jarzębu, powinieneś sprawdzić, czy są one jadalne i, jeśli to konieczne, przetworzyć je termicznie, aby usunąć ewentualne gorzkie lub trujące substancje.

Warto również podkreślić, że jarzęby są często sadzone jako rośliny ozdobne ze względu na swoje efektowne kłosy kwiatowe i dekoracyjne owoce, a niekoniecznie jako rośliny uprawne. Zanim spróbujesz spożyć owoce jarzębu, najlepiej skonsultować się z lokalnymi źródłami lub specjalistami od roślin dzikorosnących, aby upewnić się, że są one bezpieczne do spożycia w danym regionie.

Odmiany Jarzębin 

Rodzaj Jarząb (Sorbus) jest częścią rodziny różowatych (Rosaceae) i obejmuje wiele gatunków występujących naturalnie w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce można spotkać różne gatunki jarzębów, w tym:

• Jarząb pospolity (Sorbus aucuparia)
• Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia)
• Jarząb brekinia (Sorbus chamaemespilus)
• Jarząb mączny (Sorbus aria)
• Jarząb sudecki (Sorbus sudetica)
• Jarząb karpacki (Sorbus carpatica)
• Jarząb grecki (Sorbus graeca)
• Jarząb nieszpułkowy (Sorbus torminalis)

Oprócz tych gatunków istnieje wiele innych gatunków i odmian jarzębów, które powstały w wyniku naturalnych krzyżowań lub hodowli człowieka. Jarząb jest także zdolny do krzyżowania się z innymi roślinami z rodziny różowatych, co prowadzi do powstania nowych mieszańców. Na przykład, krzyżowanie jarzęba z głogiem, aronią lub nieszpułką może prowadzić do uzyskania roślin o cennych owocach. Jarzęby są ważnymi roślinami dla różnych gatunków zwierząt i odgrywają istotną rolę w ekosystemach leśnych.

Sadzonki jarzębu szczepionego na pniu

Jarzęby to rośliny, które często przyjmują formę niewielkich drzew o zaokrąglonych, regularnych, zwartych koronach, chociaż niektóre gatunki występują również w postaci krzewów. Ich liście mogą być pojedyncze lub złożone.

Kwitnienie jarzębiny

Jarzęby kwitną wiosną, prezentując kremowobiałe, drobne kwiaty zebrane w baldachy. Kwiaty jarzębów są delikatnie pachnące i stanowią źródło nektaru, przyciągając owady zapylające, takie jak pszczoły i motyle.

Owoce jarzębiny jarzębu 

Owoce jarzębów przybierają postać kulistych lub jabłkowatych owocostanów. Dojrzewają zazwyczaj późnym latem i mają różnorodne kolory, w tym biały, żółty, różowy, pomarańczowy, granatowy lub niemal czarny, w zależności od gatunku. Co ważne, owoce większości jarzębów długo utrzymują się na drzewach, nawet po opadnięciu liści, tworząc efektowne akcenty kolorystyczne na jesiennej scenerii.

Zastosowanie owoców

Owoce jarzębu są cenne dla różnych gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków, które często odżywiają się nimi w okresie jesienno-zimowym, gdy inne źródła pożywienia stają się rzadsze. Ponadto owoce jarzębu są również wykorzystywane w produkcji dżemów, galaretek, syropów i innych przetworów spożywczych, choć ich smak może być kwaśny lub gorzki w stanie surowym, dlatego często są one gotowane lub zakwaszane przed spożyciem.

Więcej szczepionych roślin liściastych znajdziesz na Sadowniczy.pl