ZADRZEWIENIA ŚRÓDPOLNE (ARiMR)

Zadrzewienia śródpolne z dotacją ARiMR

Dotychczas rolnicy nie mogli liczyć na wsparcie finansowe na tworzenie zadrzewień śródpolnych. Do programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 ma zostać dodana możliwość uzyskania wsparcia finansowego na tworzenie zadrzewień śródpolnych. Zmiana ta wpłynie pozytywnie na ilość tworzonych terenów zalesionych na obszarach gruntów rolnych a zarazem zwiększy bioróżnorodność na terenach ornych.

W Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponowano wprowadzenie rozszerzenia poddziałania 8.1 Prow 2014-2020 zakładającego wsparcie na tworzenie zadrzewień śródpolnych.
Zmiany te są uzasadnione potrzebą wdrożenia płatności dla rolników oraz jednostek samorządu terytorialnego na zakładanie zadrzewień śródpolnych na gruntach ornych będących ich własnością. Warunkiem, jaki trzeba spełnić jest założenie zadrzewień o powierzchni co najmniej 0,1 ha i nie większej niż 0,5 ha oraz szerokości nie większej niż 20m. Rolnik może wnioskować o pomoc do działki nie większej niż 40 ha w całym okresie trwania PROW.
Wytyczne dotyczące kryteriów zadrzewiania tj. nasadzenie powinno się składać z mieszanki rodzimych gatunków drzew i krzewów (co najmniej 3 różnych, w której przeważają gatunki liściaste -90% (w tym biocenotyczne i miododajne)) zostały określone w zmienionym PROW 2014-2020.
Gatunki biocenotyczne są to drzewa i krzewy, które dostarczają karmy dla ssaków i ptactwa leśnego lub które przez swą obecność w drzewostanie umożliwiają istnienie i rozwój pożytecznych owadów 1.

W ramach programu rolnik może otrzymać pomoc w postaci:

1. Wsparcia finansowego na zalesienie. To znaczy zwrot jednorazowego kosztu poniesionego na zalesienie oraz ewentualne ogrodzenie uprawy czy też zabezpieczenie drzewek 3 palikami. Ryczałt jest wypłacany w pierwszym roku po nasadzeniu drzew. Do czynników, od których uzależniony jest zwrot kosztów zadrzewienia należą:

• proporcja nasadzonych gatunków drzew liściastych i iglastych;
• wykorzystanie zabezpieczeń przed zwierzętami (tj. siatka ,zabezpieczenie drzew 3 palikami);
• ukształtowanie terenu i nachylenia terenu;
• rodzaj zastosowanych sadzonek ( zwykłe, miko ryzowane lub w doniczce);
• występowanie gruntów erozyjnych.

2. Rocznej premii pielęgnacyjnej, czyli zwrot kwoty ustalonej z góry do hektara zalesionych gruntów, wypłacana co roku przez 5 lat. Wysokość zryczałtowanej kwoty obejmuje prace pielęgnacyjne określone w planie zalesienia tj.: cięcia, czyszczenia, przesadzania, odchwaszczanie, przerzedzanie oraz ochronę zalesienia przed zwierzyną. Na wysokość wypłaconej kwoty mają wpływ takie same czynniki jak w wsparciu finansowym na zalesienie

3. Premii zalesieniowej, czyli zryczałtowanej kwoty wypłacanej do hektara zalesionych gruntów, mającej na celu zrekompensowanie strat poniesionych z tytułu przekształcenia gruntów rolnych na grunty leśne; jest ona wypłacana co roku przez 12 lat.

Grunty, które są zakwalifikowane jako łąki lub pastwiska nie kwalifikują się do przyznania wsparcia.

W ramach poddziałania pomoc mogą uzyskać rolnicy, którzy po weryfikacji wniosków uzyskają co najmniej 6 pkt (ilość punktów, jaką można uzyskać za poszczególne kryteria została zamieszczona na stronie ARiMR). Rolnicy, których wnioski uzyskają największą ilość punków otrzymają pomoc najszybciej.

Rolnik, który zdecyduje się na zalesienie terenów śródpolnych przy zastosowaniu sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym lub mikoryzowanych może zmniejszyć sumę drzew na 1 ha o 30%, natomiast przy nasadzeniach na gruntach erozyjnych o 50%.

Suma sadzonek drzew lub krzewów na hektar (wszystkie gatunki i rodzaje)- 1,5-2,5 tys. sztuk na ha.

Poniżej umieszczona została lista gatunków drzew wraz z ilościami, jakie powinny zostać zasadzone na 1 ha: 

• sosna 8-10 tys. sztuk na ha
• świerk 3-5 tys. sztuk na ha
• jodła 4-8 tys. sztuk na ha
• modrzew 1,5-3 tys. sztuk na ha
• dąb 6-8 tys. sztuk na ha
• buk 6-8 tys. sztuk na ha
• inne liściaste 4-6 tys. sztuk na ha

Gatunki drzew objęte regionalizacją nasienną:

1. Jodła pospolita (Jd);
2. Modrzew europejski (Md);
3. Sosna zwyczajna (So);
4. Świerk pospolity (Św);
5. Buk zwyczajny (Bk);
6. Brzoza brodawkowata (Brz);
7. Dąb bezszypułkowy (Dbbs);
8. Dąb szypułkowy (Dbs);
9. Olsza czarna (Olcz).

Gatunki i rodzaje drzew nieobjęte regionalizacją nasienną:

1. Grab zwyczajny (Gb);
2. Jesion wyniosły (Js);
3. Klon jawor (Jw);
4. Klon zwyczajny (Kl);
5. Lipa drobnolistna (Lp);
6. Wiązy (Wz).

Gatunki i rodzaje drzew domieszkowych i biocenotycznych:

1. Bez czarny;
2. Bez koralowy;
3. Brzoza omszona;
4. Czeremcha pospolita;
5. Czereśnia ptasia;
6. Dereń świdwa;
7. Głóg dwuszyjkowy;
8. Głóg jednoszyjkowy;
9. Grusza pospolita;
10. Jabłoń dzika;
11. Jałowiec pospolity;
12. Jarząb pospolity;
13. Kalina koralowa;
14. Klon polny;
15. Kruszyna pospolita;
16. Leszczyna pospolita;
17. Lipa szerokolistna;
18. Olsza szara;
19. Porzeczka agrest;
20. Porzeczka alpejska;
21. Porzeczka czerwona;
22. Róża dzika;
23. Suchodrzew czarny;
24. Suchodrzew zwyczajny;
25. Szakłak pospolity;
26. Topole rodzime;
27. Trzmielina brodawkowata;
28. Trzmielina zwyczajna;
29. Wierzby rodzime.

Zwiększenie powierzchni zalesionych będzie miało wpływ na wielu płaszczyznach , głównie środowiskowych. Ograniczą one erozję gleby, przemieszczanie zanieczyszczeń wód jak również wzrost retencji wodnej.

Wysokość wsparcia do zadrzewień śródpolnych:

• Zalesianie w warunkach korzystnych (czyli na gruntach o nachyleniu terenu nie większym niż 12 st.) - 10 921 zł/ha iglaste, 11 920 zł/ha liściaste
• Zalesianie na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12 st. 11 910 zł/ha iglaste, 12 707 zł/ha liściaste
• Zalesianie na gruntach erozyjnych 11 910 zł/ha iglaste, 9 117 zł/ha liściaste
• Zalesianie na gruntach erozyjnych o nachyleniu terenu powyżej 12 st. 9 518 zł/ha iglaste, 10 164 zł/ha liściaste
• Zalesianie sadzonkami z zakrytym systemem korzeniowym i mikoryzowanymi w warunkach korzystnych 11 556 zł/ha iglaste, 8 307 zł/ha liściaste
• Zalesianie sadzonkami z zakrytym systemem korzeniowym i mikoryzowanymi na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12 st. 12 308 zł/ha iglaste, 8 943 zł/ha liściaste
• Zadrzewienie w warunkach korzystnych 10 892 zł/ha
• Zadrzewienie na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12 st. 13 664 zł/ha
• Zabezpieczenie drzewek 3 palikami 1 132 zł/ha
• Zabezpieczenie drzewek osłonkami w przypadku wsparcia na zadrzewienie 1 488 zł/ha
• Zabezpieczanie przed zwierzyną - grodzenie 2-metrową siatką metalową 8,82 zł/mb

Wysokość premii pielęgnacyjnej:

• Na gruntach w warunkach korzystnych 1 075 zł/ha
• Na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12? 1 237 zł/ha
• Na gruntach erozyjnych 1 358 zł/ha
• Na gruntach erozyjnych o nachyleniu terenu powyżej 12? 1 628 zł/ha
• Na gruntach z wykorzystaniem sukcesji naturalnej 794 zł/ha
• Na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12? z wykorzystaniem sukcesji naturalnej 968 zł/ha
• Zabezpieczenie drzewek repelentami 424 zł/ha
• Wysokość premii zalesieniowej - zł/ha 1 215

Zalesiony teren nie może zostać przywrócony do użytkowania rolniczego. Jeśli zalesienie zostanie zlikwidowane przed upływem 5 lat od dnia wypłaty wsparcia, rolnik ma obowiązek zwrócić otrzymaną kwotę adekwatną do powierzchni zlikwidowanego zadrzewienia.

Więcej informacji, zasady przyznawania wsparcia na zalesienie oraz wzór dokumentów są dostępne na stronie ARiMR.

1 https://www.gov.pl/web/arimr/wnioski-do-pobrania