Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową

Kosaciec irys bródkowy, holenderski, syberyjski

2020-02-20
Kosaciec irys bródkowy, holenderski, syberyjski

Kosaćce

Kosaciec występujący też pod nazwą irys, to rodzaj byliny należący do rodziny kosaćcowatych. Ta liczna grupa składa się z około 200 gatunków roślin. Naturalnym środowiskiem irysów są obszary półkuli północnej, tam też występują dziko. Natomiast kosaciec ogrodowy jest uprawiany w wielu zakątkach świata. Różne gatunki kosaćców aspirują do miana najpiękniejszych kwiatów. Oferują wiele zalet a najważniejszą z nich jest oczywiście dekoracyjny wygląd.

Swoją nazwę rodzajową zawdzięczają greckiej bogini tęczy, gdyż kwiaty irysów zdobią się niemal we wszystkich barwach tęczy i rok po roku zadziwiają nowymi odcieniami i połączeniami kolorów. Obecnie kosaćce to głównie formy dwubarwne często z pomarszczonymi, sfalowanymi brzegami płatków kwiatowych.

Kosaćce nie są trudne w uprawie, choć ich wymagania mogą się różnić w zależności od gatunku. Najbardziej jednak, jak bródkowy, lubią upały i suche podłoża. Na stanowiskach częściowo bagiennych sadzi się za to irysy syberyjskie i japońskie.

Kosaćce bródkowe najlepiej sadzić późnym latem i jesienią, od sierpnia do października. Zgrubiałe korzenie, kłącza sadzimy na rabacie poziomo i jak najpłycej, aby przykrywała je warstwa ziemi grubości około 1 cm. Idealne dla nich miejsce jest ciepłe i nasłonecznione przez większość dnia, a podłoże luźne i przepuszczalne. Dla sadzonych kosaćców formujemy niewielkie pagórki, aby przesiąkająca woda opadowa jak najszybciej odpływała z okolic kłączy. Kosaćce w roku sadzenia wymagają podlewania dorywczo w okresach suszy, natomiast już od następnego sezonu możemy spokojnie o tej czynności zapomnieć.

Irysy przesadza się co 5 – 8 lat lub wtedy, gdy stwierdzimy, że słabo rosną lub słabo kwitną. Środkowe, półmartwe części kłączy usuwamy, a sadzimy zewnętrzna, żywotne i zdrowe. Dzielenie przeprowadzamy wczesną wiosną lub w drugiej połowie lata, trzy tygodnie po kwitnieniu. Irysy można sadzić na tym samym miejscu, uprzednio wzbogacając glebę kompostem lub przegniłym obornikiem.

Kosaćce wyglądają ładnie sadzone w większych grupach. Można je też sadzić w niewielkich kępach po 4 – 5 okazów. Miedzy pojedynczymi roślinami zachować należy odstęp co najmniej 40 cm.

Liście, szablaste, usuwa się dopiero zimą, gdy zżółkną. Podczas wegetacji usuwa się tylko chore liście.

Kosaćce kwitną raz w roku ale są odmiany powtarzające kwitnienie, np. Lugano czy Suky. Drugie kwitnienie jest cechą niezbyt często spotykaną wśród kosaćców. Powtórnemu kwitnieniu sprzyjają optymalne warunki uprawy: nasłonecznione stanowisko z przepuszczalna ziemią a także wycinanie pędów kwiatowych po wiosennym kwitnieniu.

W naszym kraju największą popularnością cieszy się kosaciec bródkowy i kosaciec syberyjski reprezentujące odmiany kłączowe oraz irysy żyłkowane reprezentujące kosaćce cebulowe.

Irys syberyjski
Irys bródkowy

ODMIANY KŁĄCZOWE

Kosaciec bródkowy zazwyczaj dorasta do 50-70 cm wysokości, zdarzają się jednak odmiany osiągające nawet 120 cm. W okresie kwitnienia, na przełomie maja i czerwca, na pędach pojawiają się kielichowate kwiaty. Zwisające płatki mają kolorowe włoski czyli tak zwane bródki. Może przybierać różne kolory: białe, żółte, różowe, niebieskie. Kosaciec bródkowy preferuje stanowiska nasłonecznione, lecz może też rozwijać się w półcieniu. Najbardziej lubi gleby żyzne i przepuszczalne o pH lekko kwaśnym. Kosaciec bródkowy nie toleruje długiego zalegania w wodzie. Kłącze, z którego wyrasta umieszcza się dość płytko. Najlepszy termin sadzenia tej rośliny to sierpień i początek września. W okresie wzrostu i kwitnienia kwiat potrzebuje sporo wody, następnie dawkowanie można zmniejszyć. Nawożenie wykonuje się dwa razy w roku, pierwsze wczesną wiosną a drugie zaraz po kwitnieniu. Ważne jest też usuwanie wyrastających chwastów.

Kosaciec syberyjski może dorastać do 70 cm wysokości. Jego liście są dość długie, cienkie i przybierają lekko niebieski odcień. Irys syberyjski zbiera się w kępy i kwitnie od czerwca do lipca. Na jego wzniesionych pędach pojawiają się białe, niebieskie lub fioletowe kwiaty. Iris sibirica jest tolerancyjny, poradzi sobie w pełnym słońcu, ale też w półcieniu. Ważne by gleba była stale wilgotna o lekko kwaśnym odczynie. Kosaciec syberyjski jest mrozoodporny mimo tego, na zimę, warto go okryć liśćmi lub słomą. Nawożenie wykonuje się tylko przed sadzeniem.

Kosaciec japoński potrzebuje nasłonecznionego stanowiska, w razie potrzeby może rosnąć w lekkim zacienieniu. Ziemia musi być też stale umiarkowanie wilgotna. Gleba żyzna o obojętnym odczynie. Potrafi dorastać do około 80-100 cm wysokości. Kosaciec japoński powinien być sadzony od marca do maja. Najlepiej wygląda na obrzeżach oczek wodnych. Kosaciec japoński kwitnie od czerwca do sierpnia a kwiaty ma zazwyczaj białe lub bordowe. Są one spłaszczone i mają mniejsze płatki. Kwiat wykazuje dużą mrozoodporność. Może pozostać w ziemi, lecz w tych niesprzyjających miesiącach nie powinien stać w wodzie.

Irys japoński
kosasiec japoński

ODMIANY CEBULOWE

Kosaciec holenderski może dorastać do 60 cm wysokości, kwitnie w czerwcu. Pojedyncze kwiaty w kolorze żółtym, białym, purpurowym oraz niebieskim. Na niektórych płatkach znajdują się żółte plamy. Irys holenderski potrzebuje stanowiska słonecznego i osłoniętego przed wiatrem. Optymalna gleba powinna być żyzna, próchniczna i przepuszczalna. Kosaćce cebulowe sadzi się od kwietnia do maja na głębokości 10-12 cm. Może zimować w gruncie, lecz potrzebuje dobrego okrycia. Rozmnażanie kosaćca holenderskiego wykonuje się poprzez oddzielenie cebul przybyszowych, w okresie spoczynku rośliny.

Kosaciec żyłkowany osiąga 15-20 cm wysokości. Zakwita jako jeden z pierwszych w tej rodzinie, już w okresie od marca do kwietnia. Na krótkich pędach pojawiają się fioletowe i purpurowe kwiaty, często też niebieskie. Gatunek żyłkowany rośnie na stanowiskach nasłonecznionych i osłoniętych przed wiatrem. Najlepsza dla niego ziemia jest przepuszczalna i ciepła. Ten irys idealnie nadaje się do ogródków skalnych i na obwódki rabat. Podobnie jak każda roślina opisana powyżej, jest piękną ozdobą ogrodu.

irys holenderski
irysy
Pokaż więcej wpisów z Luty 2020

Polecane

Podziel się swoim komentarzem z innymi
pixel